EŞYANIN VAADLERİ...

Muhtemelen “eşyaların sırları”na yaptığımız imâlar kendi esrarımızdan başka bir şeye işaret etmemekte ve onlar geçirimsiz, donuk, suskunluklarında ayak diremeye devam etmekte ve bizi de kendi esrarımıza geri dönmemiz hususunda şuursuzca malumatlandırmaktadırlar.
Kendi esrarımıza gelince aziz dostum, onda eşya kıvamında bir sırdan ziyade şey görmeyiniz: Kendimizin kendimize esrar olarak görünmesindeki sır, bizim derin ruhî ufuklar nispet ettiğimiz kendi en has ufkumuz da eşya kıvamındadır; ez cümle, bizatihi kendisi de bizim için eşya kadar geçirimsiz, donuk ve suskundur.
Filhakika insanın bizzat kendi ruhuna veya gönlü bûz eylemiş sevgilinin ruhuna bile herhangi bir sitâyiş veya sitem olmaksızın “eşya kıvamında” demesinde ve dâhi ona eşya muamelesinde bulunmasında bir beis yoktur.
İşte bu biçare ufuk uyarınca biz eşyaya müracaat eder, ona kendimize açılmayan ruhumuzu ifşa için nice tesirlerde ve telkinlerde bulunur ve de yatırımlarımızı kendinden emin bir borsa simsarı endamıyla ruhumuzun bizatihi kendisine değil, bundan böyle eşya’ya, eşyanın icat edip sonra da (ki bu aynı anda da olabilir) esiri olduğumuz mantığına yaparız.

Bu hakikati de kendimizden dahi saklamamızdaki sır budur işte (aynı andalık!)…
Söz gelimi, insanın sevgilisine veya onun ruhuyla giriştiği dehşetengiz oyuna yaptığı zahmetli yatırımlardan kazanacağı, bu işten kazançlı çıkacağı veya öğrenebileceği şeyin nihayetinde hüsran olacağını bilen ilim irfan sahibi malumatperverlerin eskiden beri yaptığı gibi, ruhunuzu bir İran veya Gence aynasında gibi kendi gönlünüzden geçtiği gibi yansıtıp onun ışıltılı bir suretini sunmada pek uysal ve pek de maharetli eşyaya yöneliniz efendim.
Eşya eşya dediğimiz şey, malumatınız olduğu üzre, bizim her türlü eziyetlerimize baha baştan topyekûn boyun eğmişliğiyle bize ömür boyu tek başına hükümran olabileceğimiz yegâne ruha veya sevgiliye nihayet vuslatı müjdeler.
Eşyanın vaadlerine veya ayartısına pek o kadar da kanmayınız efendim… Eşya sevgiliyi müjdeler, vaadi de ayartısı da yine odur. Eşya, bir gün size nihayet gerçek yüzünü gösterecek kendi ruhunuzu müjdeler, veya aynı anda icat eder…
Bu son sözleriniz pek muhtemel görünüyor…


(Kafası iyice karışmıştır. Perdeleri kapar ve zihnindeki bir ışığı yakmak istercesine bir sigara sarar)



Son