18
Nisan 2021
'İmza-evi'ne girmek,
veya bir skandalon
olarak Dâhiyâne Aşk
"Politik eylem için hangi araçlar seçilebilir?
Ben sanatı seçtim."
Joseph Beuys'a katılmakla birlikte, Murathan
Mungan'dan
"Bilir çünkü Doğu'da
her sevdâ bir isyân olduğunu..."
sarsıcı dizesini
de buraya koyuyorum. Kontrast olsun diye...
Love, amour, Liebe, aşk (aşık, maşûk, hâbib)... Bunlar
eşit derecede siyasî eylem alanı (praxis)
midir bilinmez, hepsinin illâ ki bir jenealojisi vardır. Lust, Geshmacht, plaisir, désir (assouvi ya da inassouvi);
ama "sevdâ" melankoli zemininde, bir paysage ile visage'ın
"solucan deliği", kara delik.
Bu konularda
birşeyler bilen Novalis, "ilk öpücük felsefîdir" buyurmuştur. İlk-ilk
öpücük siyasî bir karardır; özgür irade beyânıdır, en masum ve derin izler
bırakacak, kök salacak bir siyasî eylem alanıdır. Ardından şiir, dans, müzik ve
strateji, taktik, en çok da retorik gelir.
"Dünya
evine girmek" güzel bir deyimimizdir;şüphesiz evlilik aşt'tan fazlasını
talep eder, ve daha azını bulacaktır;ama yine de en siyasî karar anı'dır.
"İmza-evi'ne girmek deyimi yoktur; onu ben uydurdum. Bence siyasî açıdan
en felsefî olanı budur: İrâde devrinden fazlası: Fazla!
Ancak
yaralıların (çoğu zaman adı konulmamış, teşhis
edilemez sosyal yaradır bu) aşık olabileceği de unutulmamalıdır: kimse kimseye
durup dururken aşık olmaz; beğenebilir, sahip olmak veya denemek isteyebilir;ki
o aşk değildir;aşk imza devrinin henüz düşünülmemiş, dolayımsız hâlidir.
Aşık (henüz)
tarafı olmayan bağımsız (başka şeye bağımlı) gözlemci kişiler için, mesela
medenî ama tarihsel bir müessese olan "koca soyadı almak" bir irâde
devri gibi görülüp skandal konusu olur: ama aşk sadece bir skandalon, kopuş, sonuç, teslimiyettir; şâhid bulamazsa Tanrı'ya
yönelir.
Hayvanlarda
-kendini koruma içgüdüsü dışında- ölümlülük bilinci henüz yeterince
gelişmediğinden aşık olamazlar; ama bağlanırlar, tercih ederler, boyun eğerler,
bazen isyân edip oracıkta ölürler; insan aşkla beraber ölmeyi de öğrenmek
ister: Aşk ve Ölüm, insanın iki büyük icâdıdır.
Sırası gelmişken
şu dogmatizme de son vermek istiyorum: kul/insan yaradândan ötürü sevilmez; tam
tersi aşk bizi aşkınsallığa taşır veya aşkınsallık ihtiyacı doğurur (her aşk
kırık ve hüzünlü olduğundan onda sevdâ payı vardır); aşk bize
aşkınlığı, ego’dan sıyrılmayı,
bütünün parçası olmayı öğretir.
Aşk'ın sadece ego'dan değil de maşuk'tan da sıyrılma
vakti geldiğinde bu zor bir aşamadır; ama operasyonun mantığına kayıtlıdır:
orada politik eylem gerçekleşmiş ve başka bir merhaleye ulaşılmıştır (tersine
dönüş yoktur):aşk'ın ontolojik olarak çoğul olduğunu kavramak çok güçtür.
Aşk insana
mahsus ise, doğada yoktur, ama insan doğasına kayıtlıdır (tercih, düşünüm, dolayım,
merhâle, süreç, son'a göğüs germe; mümkünse çocukların dolayımı); yani sadece karşı cinse yönelmez: Sayısal olarak Tek, ontolojik olarak
çoğuldur; farklı yaralara denk geldiğinden cinsiyetsizdir.
Aşkınlığa ulaşma
kapısı olarak aşkın bir yolu yordamı ("outre
que la voie royale qu'est le cœur d'amant.e") olmadığı için, aşk da
tıpkı sanat gibi kuralsızdır: Doğa bazen maşuk aracılığıyla aşka ve aşık'a yeni
kurallar verir, ve biz buna Kant'ı parodie ederek: Dâhiyâne Aşk deriz.
Hâmiş : Hâliyle
kendisinden izin almadan ve ona akrostik de olsa bir gizli ileti gönderip
göndermediğimden emin olmak isteyen pek kıymetli nişânlım beni özelde neden
böyle bir metin kaleme aldığıma dâir sorgulamakta ve ben de onu "siz
müstesnâ bir ististâsınız" diyerek teskin etmekteyimdir.
*
Outre que la
voie royale qu'est le cœur de l'amant.e
Outré de
sensibleries qui m'empêchent de penser
En Chansônnades
des sonnets bifurqués de tellurique
Présence, et un
peu dans ses absences de délires
Chosifiant la
présence fuyante, et la vie de danse
Miroitée de
milles séquences!
Sédentaire en
ses noyades corsaires
En vidange de
luisance en Harpagon
Hexadécimal en
incandescence, en lièvre
Capturé des
nœuds somnambulesques
Des Safaradismes
en courbe d'entrecroisements
Caille de mon
effusion de sang, en sentinelle des vipères
Dans des viscérales
concomitances diurnes…
